Thông tin từ Trung Tâm Dự Báo Khí Tượng Thuỷ Văn Quốc Gia cho biết vào những tháng cuối cùng của năm 2022, Việt Nam sẽ đón các đợt không khí lạnh về nhiều hơn. Hiện tượng La Nina tiếp tục duy trì trong mùa đông và đợt rét đậm đầu tiên được dự báo sẽ xảy ra từ giữa tháng 12/2022 [1]. 

Về mặt sức khoẻ, thời tiết lạnh khiến tim phải hoạt động nhiều hơn vì ảnh hưởng của nó lên chức năng tim và tuần hoàn hệ thống. Những người mắc các bệnh lý tim mạch sẽ gia tăng nguy cơ xảy ra các biến cố đợt cấp tim mạch cũng như tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, dẫn đến tăng số trường hợp nhập viện vì lý do tim mạch vào mùa đông [2,3,4]. Vì vậy, trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức và biện pháp phòng ngừa để sưởi ấm trái tim mình, bảo vệ sức khỏe trong mùa đông lạnh này.

Vì sao khi thời tiết lạnh dễ xảy ra biến cố tim mạch 

Từ lâu đã có nhiều nghiên cứu ghi nhận mối liên quan giữa thời tiết lạnh và hiện tượng gia tăng các vấn đề liên quan đến tim mạch vào mùa đông. Điển hình là nghiên cứu SWEDEHEART ở Thuỵ Điển ghi nhận rằng nhồi máu cơ tim thường gặp lúc thời tiết lạnh hơn là thời tiết nóng. Đây là một nghiên cứu quan sát trên 124.042 bệnh nhân và kết quả trên được quan sát thấy một cách nhất quán trên tất cả các khu vực bất kể độ tuổi, giới tính, và các bệnh đồng mắc khác nhau [3-4]. Một nghiên cứu khác được thực hiện tại Hồng Kông cũng cho thấy thời tiết lạnh có liên quan đáng kể đến nguy cơ xảy ra các bệnh lý tim mạch vì nhiệt độ lạnh thường là nguyên nhân dẫn đến các trường hợp nhập viện cấp cứu tuần hoàn liên quan đến nhiệt độ [5]. 

Bên cạnh nhồi máu cơ tim thì đột quỵ, tăng huyết áp, đợt cấp suy tim, thuyên tắc phổi,… cũng được ghi nhận thường gặp vào thời tiết lạnh và góp phần làm tăng tỉ lệ tử vong trong mùa đông. Khi tiếp xúc với không khí lạnh, trái tim cần phải hoạt động cật lực hơn để giữ ấm cơ thể, do đó cơ thể sẽ kích hoạt hệ thống giao cảm làm tăng tiết nhiều các catecholamine. Cơ chế này giúp tăng co bóp cơ tim, tăng nhịp tim và huyết áp. Ở những bệnh nhân có sẵn tình trạng hẹp mạch vành thì đáp ứng của tim lúc này có thể gây thiếu máu cơ tim dẫn đến cơn đau thắt ngực hoặc nguy hiểm hơn là nhồi máu cơ tim. Các yếu tố nguy cơ tim mạch khác cũng được quan sát thấy có sự thay đổi các đặc tính theo mùa như lượng cholesterol trong máu hay các yếu tố đông máu có xu hướng tăng và lượng vitamin D có xu hướng giảm vào mùa đông lạnh. Hơn thế nữa, nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt là viêm phổi thường xảy ra nhiều hơn trong mùa đông, điều này thúc đẩy những bệnh nhân mắc bệnh lý nền tim mạch tăng nguy cơ xảy ra đợt cấp hoặc tử vong [6-7].

 

 

 

Bảo vệ sức khỏe tim mạch trong mùa đông lạnh

Như vậy để sưởi ấm trái tim của mình trong mùa đông lạnh, chúng ta cần giảm thiểu thời gian, cường độ tiếp xúc với nhiệt độ lạnh. Chính vì thế, bạn có thể tham khảo một số lời khuyên sau:  

• Tập luyện thể dục thể thao có thể tại nhà, hoặc ngoài trời nhưng lưu ý cần tham khảo nhiệt độ hiện tại để có thể trang bị quần áo, mũ giữ ấm. Có thể sử dụng thêm khăn choàng để tránh không khí lạnh và luôn giữ ấm bàn tay, bàn chân vì đây là nơi dễ mất nhiệt nhanh. 
• Hạn chế hoặc không nên sử dụng thức uống có cồn khi ở trong thời tiết lạnh vì chúng có thể tạo ra cảm giác ấm làm bạn phớt lờ những đáp ứng của cơ thể với không khí lạnh.
• Thưởng thức các bữa ăn nóng và đồ uống ấm là một cách thích hợp để làm ấm cơ thể khi lạnh.
• Duy trì tham gia các hoạt động thể thao ngoài trời và lựa chọn những bài tập phù hợp với bản thân, tránh gắng sức quá nhiều.
• Tiêm ngừa viêm phổi do phế cầu và cúm là các biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng đường hô hấp trong mùa đông, giảm thiểu nguy cơ xảy ra các biến chứng tim mạch. 
• Cuối cùng, hãy lưu ý những dấu hiệu bất thường như đau nặng ngực nhiều hơn, khó thở - đặc biệt ở những bệnh nhân có bệnh lý tim mạch để có thể đến khám và điều trị sớm nhất có thể [10].

 

 

Nguồn tham khảo

1.https://tuoitre.vn/khi-nao-mien-bac-don-dot-ret-dam-dau-tien-mua-dong-nam-nay-2022111216044436.htm

2. Winter cardiovascular diseases phenomenon

DOI: 10.4103/1947-2714.110430

3. Air temperature as an external trigger of ST-segment elevation myocardial infarction - a SWEDEHEART nationwide observational study

https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehx504.2949

4. Weather conditions and incidence of acute coronary syndromes: a large-scale analysis based on national healthcare system administrative data

https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehx504.2948

5. Emergency Cardiovascular Hospitalization Risk Attributable to Cold Temperatures in Hong Kong

https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/circoutcomes.115.002410

6. Winter Cardiovascular Diseases Phenomenon

DOI: 10.4103/1947-2714.110430

7. Risk of acute respiratory infection and acute cardiovascular events following acute respiratory infection among adults with increased cardiovascular risk in England between 2008 and 2018: a retrospective, population-based cohort study

doi: 10.1016/S2589-7500(21)00203-X

8. Winter workout and heart health guidance from the American Heart Association

https://newsroom.heart.org/news/use-these-tips-for-getting-healthy-and-staying-healthy-during-the-cold-winter-months

9. Cold-Weather Exercise

https://www.texasheart.org/heart-health/heart-information-center/topics/cold-weather-exercise/

10. American Heart Association Warns of Snow Shoveling Health Hazards

https://nyc.heart.org/2017/12/14/american-heart-association-warns-snow-shoveling-health-hazards/