Tiên lượng ung thư giáp: Các yếu tố tiên lượng và phương pháp điều trị
Thông tin được bảo trợ bởi Hội Tim Mạch Việt Nam
Ung thư giáp là sự tăng trưởng tế bào ác tính ở tuyến giáp. Ung thư giáp thường phát triển dưới dạng một nhân giáp hơn là tuyến giáp to toàn bộ. Một chẩn đoán ung thư hầu như luôn gây quan ngại, lo lắng.
Tuy nhiên, ung thư giáp là một trong những loại ung thư có tiên lượng tương đối tốt. Nhiều người được chẩn đoán sớm, điều trị đúng cách có thể có cuộc sống bình thường sau đó.
Do vậy, việc hiểu biết về bệnh là điều cần thiết cho cả bản thân bệnh nhân và người thân. Bài viết này đi sâu vào các yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến tiên lượng ung thư giáp, các loại ung thư giáp khác nhau, các phương pháp điều trị hiện tại và những bước bạn có thể thực hiện để đảm bảo kết quả tốt nhất có thể.
1. Các yếu tố tiên lượng ung thư giáp
Kích thước khối u là yếu tố tiên lượng ung thư giáp
>> Xem thêm: 8 lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư giáp
Tiên lượng ung thư giáp bị ảnh hưởng bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố [1]. Một số thành tố chính bao gồm:
Loại ung thư giáp
Có nhiều loại ung thư giáp khác nhau, như ung thư giáp dạng nhú, ung thư giáp dạng nang, ung thư giáp dạng tủy và ung thư giáp không biệt hóa. Mỗi loại có mức độ ác tính (độ xâm lấn, di căn) và mức độ đáp ứng điều trị khác nhau. Ung thư giáp dạng nhú là loại phổ biến nhất và cũng may mắn là loại có tiên lượng tốt nhất [2].
Giai đoạn của ung thư
Giai đoạn giúp xác định ung thư đã lan rộng tới đâu. Cũng giống các loại ung thư khác, ung thư giáp ở giai đoạn sớm thường có tiên lượng tốt hơn so với các trường hợp ở giai đoạn tiến triển, đồng nghĩa khả năng chữa khỏi cao hơn.
Kích thước u
Kích thước của u khi chẩn đoán có thể ảnh hưởng đến tiên lượng. Các u nhỏ thường có tiên lượng tốt hơn. Tuy nhiên, cần biết rằng ung thư giáp phát triển dưới dạng nhân giáp, do đó kích thước vốn không quá to.
Có di căn hạch hay di căn xa hay chưa
Sự lan rộng của ung thư tới các hạch gần kề hoặc phổi, xương có thể ảnh hưởng đến tiên lượng, vì khi đã di căn thì khả năng chữa khỏi thấp hơn.
Tuổi
Bệnh nhân trẻ thường có tiên lượng tốt hơn so với những người lớn tuổi. Đặc biệt, người trẻ dưới 45 tuổi có tiên lượng sống khá tốt [1].
Giới tính
Mặc dù ung thư giáp thường xảy ra phổ biến ở phụ nữ hơn nhưng chính phụ nữ lại có tỉ lệ sống còn cao hơn nam giới [1].
Phân loại mô học
Khi lấy mẫu mô u làm xét nghiệm, bác sĩ có thể chẩn đoán xem các tế bào ung thư này có giống với tế bào lành hay không. Khi sự khác biệt càng lớn thì nghĩa là tế bào ung thư càng phát triển khác hẳn với tế bào lành, và mức độ ác càng tăng.
Đột biến gen
Một số khối u có thể chứa đột biến gen và làm thay đổi tiên lượng bệnh.
2. Tiên lượng bệnh của các loại ung thư giáp khác nhau
Trong một nghiên cứu, người mắc ung thư giáp dạng nhú (loại phổ biến nhất) có thời gian sống thêm trung bình là 223 tháng (hơn 18 năm). Điều này đồng nghĩa rằng nếu phát hiện bệnh ở lứa tuổi trung niên và được điều trị khỏi, bạn có thời gian sống thêm gần tương tự như người bình thường khỏe mạnh.
Thời gian sống thêm với ung thư giáp dạng nang là 161 tháng, ung thư tuyến giáp dạng tủy là 179 tháng. Hai dạng cuối ít phổ biến nhưng tương đối ác tính cao là ung thư giáp không biệt hóa (thời gian sống thêm trung bình 22 tháng) và một số dạng hiếm gặp khác (thời gian sống thêm trung bình 8 tháng) [3].
Tuy vậy, dù thuộc loại nào nhưng nếu phát hiện sớm ở giai đoạn đầu, hầu như tất cả bệnh nhân đều có khả năng sống thêm ít nhất 5 năm. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tầm soát phát hiện bệnh sớm và điều trị đúng cách.
>> Xem thêm: Ung thư tuyến giáp, nguyên nhân, dấu hiệu, triệu chứng3. Các phương pháp điều trị ung thư giáp hiện tại
Phương pháp điều trị ung thư giáp hiện nay
Ngoài bản chất ban đầu của khối u, những lựa chọn điều trị cũng đóng phần quan trọng để quyết định tiên lượng ung thư giáp. Những hướng phổ biến hiện nay là phẫu thuật, uống iod phóng xạ, xạ trị và liệu pháp trúng đích. Sự thành công của các điều trị này phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn ung thư và sự đáp ứng riêng biệt của mỗi người.
Phẫu thuật
Có nhiều loại phẫu thuật tuyến giáp, trong đó cắt toàn bộ là phương pháp điều trị triệt để nhất, giảm tối đa khả năng còn sót mô ung thư và tái phát. Một số trường hợp nhất định có thể được bác sĩ cân nhắc chỉ cắt một thùy hay cắt bán phần tuyến giáp. Sau phẫu thuật, bạn được chỉ định uống hormon giáp với hai mục đích: Bổ sung cho lượng hormon giáp bị thiếu vì tuyến giáp đã bị cắt mất và hạn chế nguy cơ tái phát.
Iod phóng xạ
Biện pháp này có thể giúp tiêu diệt những tế bào u còn sót lại sau phẫu thuật. Iod phóng xạ đặc biệt có hiệu quả với những loại ung thư có khả năng bắt giữ iod tốt
Xạ trị và hóa trị
Thường xạ trị hoặc hóa trị ít có chỉ định trong ung thư giáp. Chúng chỉ được cân nhắc trong các tình huống ung thư tiến triển lan rộng xung quanh và di căn xa.
Liệu pháp đích
Nếu tìm ra ung thư giáp có liên quan với một đột biến gen nhất định, bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp đích phù hợp, tác động trên chính đột biến gen đó.
4. Các bước mà bạn có thể thực hiện điều trị ung thư giáp
Các bước điều trị ung thư giáp
Mặc dù tiên lượng ung thư giáp chủ yếu phụ thuộc bản chất bệnh và quá trình điều trị đến từ bác sĩ nhưng có một số hành động mà bạn có thể thực hiện để quá trình điều trị trở nên tích cực hơn:
Tìm hiểu thông tin đầy đủ
Tự giáo dục bản thân về kiến thức ung thư, các phương pháp điều trị cũng như tác dụng phụ có thể có. Những thông tin này sẽ giúp bạn tự tin hơn trong quá trình đưa ra quyết định điều trị.
Tuân thủ phác đồ điều trị
Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về điều trị và theo dõi.
Duy trì lối sống lành mạnh
Quá trình điều trị ung thư cần một sức khỏe tổng thể đủ để đảm bảo cho cơ thể vượt qua bệnh. Hãy cố gắng duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn cân bằng, hoạt động thể lực, quản lý stress và giấc ngủ. Không cần kiêng khem đặc biệt, ngoại trừ giai đoạn điều trị với iod phóng xạ có thể cần hạn chế ăn thực phẩm giàu iod trong một thời gian ngắn.
Tìm kiếm sự hỗ trợ về mặt tâm lý
Đối đầu với một chẩn đoán ung thư có thể là thách thức tâm lý với hầu hết mọi người. Hãy trò chuyện với bạn bè, gia đình, các nhóm hỗ trợ hay chính bác sĩ điều trị.
Tóm lại, hiểu về tiên lượng ung thư giáp giúp bạn có cái nhìn khách quan và lạc quan về khả năng vượt qua được bệnh. Trong khi tiên lượng bệnh phụ thuộc vào bản chất khối u và quá trình điều trị, sự tham gia tích cực của bạn vào sự ra quyết định, thay đổi lối sống cũng đóng góp không nhỏ vào việc cải thiện tiên lượng bệnh.
>> Xem thêm: Lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư giáp
Tài liệu tham khảo
- Passler C, Scheuba C, Prager G, et al. Prognostic factors of papillary and follicular thyroid cancer: differences in an iodine-replete endemic goiter region. Endocr Relat Cancer. 2004;11(1):131-139. doi:10.1677/erc.0.0110131
- Haugen BR, Alexander EK, Bible KC, et al. 2015 American Thyroid Association Management Guidelines for Adult Patients with Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer: The American Thyroid Association Guidelines Task Force on Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer. Thyroid. 2016;26(1):1-133. doi:10.1089/thy.2015.0020
- Makazlieva T, Vaskova O, Stojanoski S, Nevena M, Miladinova D, Stefanovska VV. Prognostic factors in thyroid carcinomas: a 17-year outcome study. Arch Endocrinol Metab. 2020;64(1):30-37. doi:10.20945/2359-3997000000175
- Faugeras L, Pirson AS, Donckier J, et al. Refractory thyroid carcinoma: which systemic treatment to use?. Ther Adv Med Oncol. 2018;10:1758834017752853. Published 2018 Jan 23. doi:10.1177/1758834017752853
VN_GM_THY_238;exp:30/7/2025
- Những điều cần biết về ung thư tuyến giáp thể nhú
- Bệnh nhân suy giáp kiêng ăn gì và nên ăn gì?
- Nhận biết 6 dấu hiệu ung thư tuyến giáp để có phương án điều trị hợp lý
- Dấu hiệu u tuyến giáp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
- Những điều cần biết về bệnh ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú
- 10 biểu hiện suy giáp chớ nên xem thường!
- Suy giáp ảnh hưởng đến sinh sản ra sao? Chi tiết về suy giáp thai kỳ
- Giải đáp thắc mắc: Bệnh suy giáp sống được bao lâu và chữa khỏi được không?
- Suy giáp bẩm sinh: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Cường giáp khi mang thai: Căn bệnh nguy hiểm cho sản phụ và thai nhi
- Bệnh cường giáp có phải là ung thư không? Mức độ nguy hiểm và điều trị
- Bệnh Basedow là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị