Yếu tố nguy cơ và hậu quả khi huyết áp không kiểm soát

1. Yếu tố nguy cơ dẫn đến huyết áp không kiểm soát    

Một số nghiên cứu đã tiến hành khảo sát xem vì những lý do gì mà bệnh nhân không đạt mục tiêu điều trị đề ra. Thông thường, với đa phần dân số, nên duy trì huyết áp <140/90 mmHg. Do đó, huyết áp không kiểm soát là khi trị số huyết áp của bạn vẫn trên mức này dù đã dùng thuốc.

Lớn tuổi (trên 75) là yếu tố nguy cơ đầu tiên. Tuổi cao ảnh hưởng phần nào tới trí nhớ của bạn. Điều này dẫn đến dễ có khả năng thi thoảng quên dùng thuốc theo toa. Ngoài ra, người già còn thường đi kèm nhiều bệnh đồng mắc bên cạnh tăng huyết áp, ví dụ bệnh mạch vành, suy tim, đái tháo đường… Một mặt, những bệnh lý này phối hợp nhau làm cho huyết áp trở nên khó kiểm soát hơn. Mặt khác, việc sử dụng cùng lúc nhiều thuốc để điều trị nhiều bệnh làm cho việc uống thuốc mỗi ngày khá phức tạp. Đôi khi bạn quên sử dụng thuốc hay thậm chí dùng nhầm thuốc, dùng thuốc không đúng cách [2].

Chỉ số khối cơ thể càng cao (chứng tỏ càng thừa cân, béo phì) thì bạn càng khó kiểm soát huyết áp. Lý do là vì cân nặng có liên quan chặt chẽ đến mức huyết áp của bạn. Cân nặng càng cao thì càng xảy ra nhiều hiện tượng như đề kháng insulin, tăng yếu tố viêm... làm cho huyết áp cao theo [2].

Những người sống độc thân, không kết hôn có khả năng kiểm soát huyết áp kém hơn. Điều này có thể do thiếu sự hỗ trợ trực tiếp lẫn tinh thần từ phía gia đình. Người làm công việc toàn thời gian thường ít đạt kiểm soát huyết áp so với người nghỉ hưu, ở nhà. Công việc bận rộn khiến tăng tần suất quên sử dụng thuốc. 

Bảo hiểm y tế là yếu tố rất quan trọng cần được cân nhắc. Khi không được chi trả bởi bảo hiểm y tế, người bệnh có xu hướng dễ bỏ ngang quá trình điều trị hơn [3].

Các nguyên nhân tiếp theo thuộc về chủ quan người bệnh. Một số ví dụ là mức độ kiến thức của bạn về bệnh lý tăng huyết áp và các hậu quả của nó hay kiến thức cơ bản về thuốc hạ áp. Ngoài ra, mức độ chi tiết trong việc bạn theo dõi và ghi chú lại kết quả đo huyết áp cũng góp phần đáng kể. Đặc biệt, bác sĩ còn quan tâm liệu bạn có thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống khác hay không [3]. Trong các hành vi lối sống, hút thuốc lá và ăn mặn là hai yếu tố nguy cơ rõ ràng nhất dẫn đến huyết áp cao. Do vậy, việc hạn chế muối trong bữa ăn và ngưng hút thuốc là điều cần thiết trong cả quá trình điều trị huyết áp.

2. Hậu quả của huyết áp không kiểm soát

Huyết áp cao gây hậu quả trên nhiều cơ quan (Hình 2) [4]. Có một nghiên cứu ghi nhận rằng người bệnh thường biết tới những hậu quả thường hay được nhắc đến trên truyền thông. Tuy nhiên, bệnh nhân lại ít có sự hiểu biết và quan tâm về nhiều biến chứng âm thầm khác.