Suy giáp thai kỳ: Hậu quả và cách phòng ngừa hiệu quả

Suy giáp là gì?

Tuyến giáp nằm ở vùng cổ chịu trách nhiệm sản xuất hormone giáp. Hormone giáp tham gia điều hòa chuyển hóa của cơ thể. Suy giáp là tình trạng tuyến giáp của bạn không tổng hợp đủ hormone theo nhu cầu cơ thể.

Lý do trực tiếp dẫn đến suy giáp là không còn đủ mô tuyến giáp hoạt động bình thường. Các nguyên nhân thường gặp là viêm giáp, sau điều trị cường giáp hoặc ung thư giáp (iod phóng xạ, phẫu thuật cắt tuyến giáp). Ít gặp hơn là suy giáp do chế độ ăn thiếu iod (hiện nay rất hiếm) hoặc suy giáp do bất thường tuyến giáp từ lúc còn là bào thai.

Suy giáp trong giai đoạn mang thai khác gì với phụ nữ không mang thai?

Trong những tháng đầu thai kì, thai nhi chưa có tuyến giáp. Do đó, thai nhi phụ thuộc vào nguồn hormone giáp từ mẹ truyền qua. Nếu mẹ suy giáp, không chỉ mẹ thiếu hormone mà cả em bé cũng thiếu hormone. Vì vậy, suy giáp trong lúc mang thai được quan tâm nhiều vì ảnh hưởng cả hai.

Có hai tình huống được chẩn đoán suy giáp trong thai kì. Thứ nhất, bệnh nhân mới được chẩn đoán suy giáp lần đầu khi mang thai. Thứ hai, bệnh nhân đã biết suy giáp từ trước nhưng điều trị không đúng mức. Dù là tình huống nào, ảnh hưởng đều tương tự nhau (Hình 1) [1].

Hậu quả của suy giáp trong thai kì

Ảnh hưởng lên mẹ

Suy giáp gây khó khăn trong việc duy trì một thai kì bình thường và khỏe mạnh. Nguy cơ sảy thai, nhau bong non, tăng huyết áp trong thai kỳ, thiếu máu hay băng huyết sau sinh là những biến chứng đã được báo cáo [2].

Với các vấn đề trong thai kì kể trên, ví dụ nhau bong non, mẹ có thể khó duy trì mang thai đến khi đủ tháng. Sinh non hoặc thậm chí nặng hơn là sảy thai đã được ghi nhận ở mẹ bầu suy giáp.

Suy giáp được chứng minh làm thay đổi chức năng cơ tim và làm các mạch máu của bạn trở nên ít đàn hồi hơn. Đây là một trong các nguyên nhân dẫn đến tăng huyết áp trong thai kì [3].

 

Trong lúc chuyển dạ, cơn co thắt tử cung là hiện tượng sinh lý bình thường để tạo thuận lợi cho em bé sinh ra. Ở phụ nữ suy giáp, tử cung có thể co ít hơn và co yếu hơn. Vì vậy, mẹ bầu đôi khi chuyển dạ kéo dài. Điều này dễ làm em bé ngạt, trong khi mẹ có khả năng bị băng huyết sau sinh, khó cầm máu. Đôi khi, bác sĩ cần đến các thủ thuật như giác hút hoặc kẹp để hỗ trợ bé sinh ra. Khi những phương pháp này không hiệu quả, bạn sẽ được bác sĩ đề nghị chuyển sang sinh mổ thay vì sinh thường.

Sau khi sinh, mẹ suy giáp dễ bị trầm cảm hơn. Đôi khi bệnh nhân tiết ít sữa hơn bình thường, dẫn đến không đủ sữa cho bé bú.

Ảnh hưởng trên thai

Hệ quả dễ thấy và sớm nhất đối với em bé nếu mẹ bị suy giáp không điều trị là khả năng sinh non hoặc sảy thai. Nếu sinh quá non tháng và nhẹ cân, trẻ có thể gặp nhiều vấn đề sức khỏe. Một số ví dụ là hệ cơ quan chưa hoàn thiện hay sức đề kháng kém.

Khi mới chào đời, trẻ sinh ra từ mẹ suy giáp có nguy cơ bị suy hô hấp, vàng da, hạ  đường huyết, hạ calci máu hoặc nặng hơn là nhiễm trùng huyết [4]. Đây là những dấu hiệu mà bác sĩ có thể nhận thấy được sớm. Ngoài ra, trẻ có khả năng gặp các bất thường hệ cơ quan một cách kín đáo. Đôi khi chúng chỉ được phát hiện muộn một cách tình cờ khi trẻ lớn lên hoặc khi xảy ra biến chứng khác. Trong số này, bất thường hệ niệu dục hoặc cơ xương thường gặp hơn. Một số ít gặp bất thường tim mạch hay tiêu hóa [4].

Một hậu quả của suy giáp trong thai kì đã được công nhận rộng rãi là ảnh hưởng trên sự phát triển não bộ của trẻ. Hormone giáp tham gia trực tiếp vào sự hình thành hệ thần kinh từ khi còn là bào thai. Do đó, nếu mẹ bị suy giáp, trẻ không có đủ hormone để đảm bảo sự trưởng thành hệ thần kinh.

Nhiều nghiên cứu ghi nhận trẻ sinh ra từ mẹ suy giáp dễ có điểm IQ thấp, chỉ số phát triển tâm-thần kinh thấp và khả năng học kém hơn. Điều này không chỉ gặp ở trẻ với mẹ bị suy giáp không điều trị mà còn cả mẹ suy giáp nhưng điều trị chưa đúng mức [5-8].

>> Xem thêm: Chế độ dinh dưỡng ở người có bệnh tuyến giáp

 

 

VN_GM_THY_190; exp: 31/12/2024